۴ راه ساده برای ترکیب‌ بندی بهتر

آیا به این دقت کرده‌اید که چرا برخی از عکس‌ها توجه شما را جلب می‌کنند و برخی دیگر اینگونه نیستند؟ یا چرا برخی از عکس‌ها را که می‌بینید آن را تحسین می‌کنید؟ این موضوع ممکن است به ترکیب‌بندی عکس مربوط باشد. در واقع نحوه ترکیب‌بندی آن عکس اثر مهمی در اینکه چه مدت زمانی به عکس نگاه می‌کنید دارد. مدت زمانی که مغز به شما اجازه می‌دهد که به عکس نگاه کنید اثر بیشتری در اینکه آن عکس را بپسندید دارد. در واقع عکس‌هایی که ترکیب‌بندی خوبی ندارند قدرت این را ندارند که نگاه شما را جلب کنند و ذهن آن‌ها را سریعا فراموش می‌کند. در این مقاله می‌خواهیم با شما درباره راه‌های ترکیب‌بندی صحبت کنیم. نمی‌خواهیم درباره قانون یک سوم یا خطوط راهنما صحبت کنیم، تنها می‌خواهیم درباره ۴ راهکار ساده‌ای صحبت کنیم که قبل از گرفتن هرعکس باید رعایت کنیم. با رعایت این موارد وقت بسیار کمتری را در فرآیند پس پردازش عکس‌ها صرف خواهید کرد.

خطوط افقی و عمودی

هنگامی که مغز ما تصویری را می‌بیند که باید افقی باشد، مانند خط افق، ولی آن تصویر افقی نیست، این هشدار به ما داده می شود که چیزی اشتباه است. در واقع ترجمه ساده آن این است که من این عکس را دوست ندارم. این موضوع درباره اشیای دیگر نیز صدق می‌کند، مانند ساختمان‌ها.

رفع این مشکل کار بسیار ساده‌ای است. تنها باید قبل از آنکه شاتر بزنید نسبت به افق مطمئن شوید. با تمرین و توجه به این موضوع، رعایت این اصل تبدیل به ضمیر ناخودآگاه شما می‌شود. در بسیاری از دوربین‌ها و در حالت Live View می‌توانید خطوط راهنما (دو خط افقی و عمودی که یکدیگر را قطع می‌کنند) را روشن کنید. در این حالت دقت کنید که خط افق موازی با یکی از خطوط  باشد.

عکس زیر را ببینید که خط افق در آن کج است.

حالا به این عکس نگاه کنید که با دقت بیشتری نسبت به خط افق گرفته شده است و ترکیب بهتری دارد.

خطوط عمودی می‌تواند کمی چالش بیشتری را ایجاد کند. دو حالت مختلف ممکن است در عکس اتفاق بیافتد. مورد اول، مانند عکس بالا است و هنگامی اتفاق می‌افتد که دوربین تراز نباشد. به عکس زیر نگاه کنید. اولین چیزی که متوجه می‌شوید این است که دکل‌های برق عمودی نیستند.

در این حالت می‌توانید از خطوط راهنمای دوربین در حالت Live View کمک بگیرید. این عکس از روی قایق در حال حرکت گرفته شده است. حال به عکس زیر نگاه کنید که بعد از عکس بالا گرفته شده است.

حالت دیگری که در در خطوط عمودی ممکن است اتفاق بیافتد و کمی اصلاح آن در دوربین سخت است و گاها تنها راه اصلاح آن در فرآیند پردازش عکس یا استفاده از لنزهای تیلت شیفت می باشد، اثر Keystone است. در عکس زیر به ساختمان نگاه کنید که چگونه به نظر می‌رسد. گویی ساختمان به سمت عقب در حال سقوط است. این امر که اثر keystone نامیده می‌شود در واقع همگرا شدن خطوطی است که موازی‌اند. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که سنسور (پشت دوربین) عمودی نیست.

هنگام عکاسی از ساختمال سعی کنید که پشت دوربین موازی با سطح ساختمان موازی باشد. با این کار سنسور نسبت به ساختمان موازی بوده و عکس به درستی ثبت می‌شود. به تصویر زیر نگاه کنید. عکس دوربین در سمت چپ اثر keystone ندارد در حالی که در دوربین سمت راست این اتفاق خواهد افتاد.

عکس زیر از یک پنجره قدیمی و از یک طرف دیگر خیابان گرفته شده است و برای اینکه اثر ذکر شده در عکس اتفاق نیافتد باید  پشت دوربین را در حالت عمودی و موازی با ساختمان قرار می‌دادیم.

در عکس زیر شاید متوجه شوید که دوربین در چه ارتفاعی برای ثبت عکس  قرار داده شده است.

گاهی اوقات رعایت این نکته غیر ممکن است و نمی توانید دوربین را در این حالت نسبت به ساختمان قرار دهید. پس اگر می‌خواهید از یک ساختمان بلند عکاسی کنید، حتی با لنزی بسیار واید، باید دوربین خود را با زاویه‌ای نسبت به ساختمان بگیرید که منجر به اثر keystone می شود که تنها در پردازش عکس در نرم‌افزار می‌توانید آن را اصلاح کنید. اصلاح این موضوع در بسیاری از برنامه‌ها مانند لایت‌روم که خطاهای پرسپکتیو را اصلاح می‌کنند، امکان‌پذیر است.

عکس زیر اصلاح پرسپکتیو را در نرم‌افزار  نشان‌دهد. با اینکه مشکل پرسپکتیو حل شده است اما بخش زیادی از تصویر به دلیل کراپ شدن از دست می‌رود.

البته گاها عکاسان عمدا کادری را انتخاب می‌کنند که نسبت خطوط افقی و عمودی تراز نیستند. شما هم می‌توانید با ابتکار خود عکس‌هایی این چنین بگیرید و به بیننده خود بگویید که این ترکیب را عمدا خودتان انتخاب کرده‌اید.

لبه‌های تصویر
یکی از چیزهایی که در عکس‌ها زیاد دیده میشود، عناصری است که در لبه‌های تصویر قرار می گیرند. این قسمت‌ها باعث می‌شوند که چشم از دیدن سوژه اصلی در عکس منحرف شود. این موارد را می‌توانید در فرآیند پردازش عکس و کراپ کردن و روش‌های دیگر رفع کنید. اما چرا در ابتدا به آن‌ها توجه نکنیم؟ این اشیایی که در لبه تصویر قرار می‌گیرند ممکن است قسمتی از برگ درختان، نقاط روشن یا چیزی دیگری باشد که به طور مشخص به عکس تعلق ندارند. هنگامی که می‌خواهید کارد خود را انتخاب کنید، به لبه‌های تصویر نگاه کنید. آیا عناصری که باعث منحرف کردن چشم باشد وجود دارد؟ اگر این چنین است، کمی ترکیب‌بندی خود را تغییر دهید. گاهی تنها با یک قدم جابه‌جا شدن یا تغییر زاویه دوربین می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. هنگام عکاسی، بسیاری از عکاسان بعد از چک کردن هیستوگرام، لبه‌های تصویر را چک می‌کنند که عناصر مزاحمی در آن وجود نداشته باشد.
به عکس زیر نگاه کنید. در لبه سمت راست بالایی تصویر، چند شاخه وجود دارد. اگر بخواهیم عکس را برش دهیم تا این شاخه‌ها حذف شوند، قسمتی از درخت قرمز رنگ در پس‌زمینه بریده خواهد شد.

با کمی جابه‌جایی علاوه بر حذف آن شاخه‌های مزاحم پس زمینه‌بهتری نیز در عکس ثبت شد.

به عکس‌های زیر نگاه کنید. سه عکس با سه زاویه مختلف گرفته شده است که هیچ کدام ترکیب‌بندی مناسبی ندارد. با اینکه این عناصر مزاحم به راحتی در فتوشاپ قابل حذف کردن هستند اما فراموش نکنید که تلاش کنید عکس را در دوربین به بهترین نحوه ثبت کنید.

عکس زیر ترکیب‌بندی نهایی است.  درختان در لبه بالایی تصویر عمدی هستند و هدف حذف سایه‌های روی زمین و اثر Keystone بوده است. البته اثر Keystone در تصویر دیده می‌شود که در نرم‌افزار قابل اصلاح است.

عناصر متقاطع
هنگامی که دو عنصر بصری ناهمگون در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند اغلب توجه ناخواسته‌ای را جلب می‌کنند. در عکس زیر پرنده‌ای را در در یک ستون چوبی میبیند، در عکس اول سر این پرنده با پس زمینه تاریک حاصل از علف‌ها کنار رودخانه ادغام شده است و با چند قدم حرکت به سمت چپ و کمی بالا رفتن، عکس دوم حاصل شده است که تصویر خیلی بهتری است.

گاهی اوقات تغییر زاویه برایتان امکان‌پذیر نیست. با این حال صبر کنید. در تصویر زیر، بال‌های درناها با یکدیگر هم‌پوشانی دارند و تنها با چند ثانیه مکث، تصویر دوم حاصل شده است که درناها به صورت جداگانه در قاب قرار گرفته اند.

ساده‌سازی
انتخاب قابی که بسیار شلوغ یا به هم ریخته باشد، کار آسانی است. تا آنجایی که ممکن است تلاش کنید که سوژه شما با عناصر دیگری در تداخل نباشد. این موضوع با راه‌های زیادی امکان‌پذیر است.
سعی کنید از زوایای مختلفی از سوژه خود عکاسی کنید. گاهی تغییر در پرسپکتیو عکس می‌تواند تفاوت عمده‌ای را میان یک عکس خوب و بد ایجاد کند. در زیر چند عکس را از گل نیلوفر آبی می‌بینید. اگرچه در تصویر اول پس‌زمینه به صورت زیبایی تار شده است، اما تصویر شلوغ است. زیرا در پس زمینه هایلایت‌هایی وجود دارد که چشم بیننده را منحرف می‌کند.

حال به تصویر زیر نگاه کنید؛ با کمی جابه‌جایی و قرار دادن دریاچه در پس زمینه گل، پس زمینه یکنواخت‌تری در عکس به دست آمده و تمرکز بر روی گل است.

در زیر یک نمونه دیگر را می‌بینید که به شما نشان می دهد تغییر در زاویه دید می‌تواند یک عکس را بهبود ببخشد. در گوشه سمت چپ و بالای تصویر اول مشاهده می‌کنید که در پس زمینه یک ستون برق قابل مشاهده است، قسمتی از زمینه روشن است و همچنین در گوشه سمت راست نقاط روشنی وجود که موجب انحراف چشم بیینده از موضوع اصلی می شود.

با کمی تغییر در زاویه دید، عکس زیر ثبت شد که قطعا پس زمینه بهتری دارد.

در عصر دیجیتال امروزی، اکثر عکاسان با تعداد و سرعت زیادی شاتر می‌زنند. زیرا عکس دیجیتال هزینه‌ای در بر ندارد (البته به جز در نظر گرفتن هزینه دوربین، لنز، نرم‌افزارهای پردازش عکس و …) چیز مهمی که اکثرا فراموش می‌کنند، زمان است. هزاران عکس، که اصلاح هر کدام ممکن است زمان زیادی را از ما بگیرد. اما با دقت بیشتر در هنگام گرفتن عکس و آگاهی به ترکیب‌بندی مناسب، می‌توان صرفه‌جویی زیادی در زمان نمود.

البته این بدین معنی نیست که همیشه نتیجه دلخواه را از شات اول به دست بیاورید ولی این نکته را فراموش نکنید که عکس‌های خود را مرور کنید و این سوالات را از خودتان بپرسید که آیا خطوط افقی و عمودی واقعا افقی و عمودی هستند؟ آیا عناصر مختلف با هم همپوشانی دارند؟ آیا عناصر موجود در کادر باعث آشفتگی تصویر و انحراف چشم بیینده می‌شوند؟ آیا در کادر تصاویر عناصر مزاحمی وجود دارد؟ اگر قبل از آنکه ۱۰ فریم در ثانیه عکاسی کنید این سوالات را از خوتان بپرسید قطعا عکس‌هایی خواهید گرفت که احساس رضایت بیشتری را در شما ایجاد می‌کند.