آیا استفاده از فیلتر در عکاسی ضروری است؟

3
6225

احتمالا شما هم نظرات مختلف عکاسان درباره نقش  فیلتر در عکاسی را شنیده‌اید. برخی از آن‌ها استفاده از فیلترها را کاملا بی مورد می‌دانند و برخی دیگر اعتقاد دارند که تنها برخی از آن‌ها مناسب است. البته عده زیاد دیگری نیز هستند که معتقدند نیازی به فیلترها نبوده و آنچه با فیلترها به دست می‌آید را می‌توان در فرآیند پردازش عکس در نرم‌افزار ایجاد کرد. قطعا اختلاف نظر زیادی در این باره وجود دارد. مانند بحث درباره این موضوع که کانن بهتر است یا نیکون؛ یا دوربین DSLR بهتر است یا دوربین بدون آینه.

این بحث‌ها همیشه در جامعه عکاسی مطرح می‌شود ولی نکته مهم اینجاست که به یاد داشته باشیم در دو طرف هر بحث حقایقی وجود دارد و این نگاه شماست که بتوانید نقاط مثبت آن را ببینید. در مورد استفاده از فیلترها نیز همینطور است.

شاید بسیاری از عکاسان (از مبتدی تا پیشرفته) اطلاعات غلطی درباره فیلترها و لنز مناسب و اثرات آن در فرآیند پردازش عکس داشته باشند.

بیایید یک نگاه کلی به فیلترها بیاندازیم:

فیلتر پلاریزه

این فیلتر یک ابزار برای عکاسی از منظره و معماری به کار می‌رود زیرا نقشی که این فیلتر در این شاخه عکاسی انجام می‌دهد در نرم‌افزارها قابل جایگزین کردن نیست. اگر در کنار یک عکاسی حرفه‌ای عکاسی کنید، خواهید دید که آن‌ها همیشه یک یا دو فیلتر پولاریزه به همراه دارند.  اگر سوال شما اینجاست که کاربرد این فیلتر چیست و چرا هر عکاسی باید این فیلتر را داشته باشد؟ یا اگر فکر می‌کنید که با این فیلتر می‌توانید آسمان را آبی‌تر نمایش دهید بهتر است با هم نقش این فیلتر را مرور کنیم.  اول از هر چیز باید بدانید که فیلتر پولاریزه برای این منظور که آسمان را تیره‌تر کند ساخته نشده است. بلکه تنها یکی از اثرات ان است که اغلب نیز مطلوب نیست. هنگامی که از لنزهای واید استفاده می‌کنید این فیلتر باعث می‌شود بخشی از آسمان تیره‌تر از بخش دیگر شود. مانند آنچه در عکس زیر می‌بینید:

فیلتر پولاریزه

استفاده از لنز واید موجب ایجاد گرادیانت در آسمان میشود که به سختی میتوان آن را در نرم افزار رفع کرد.

و هنگامی که در حالت حداکثر میزان پولاریزاسیون عکاسی کنید آسمان به طور غیر عادی تاریک می‌شود. مانند آنچه در عکس زیر می‌بینید:

فیلتر پولاریزه

از این رو باید بدانید که چگونه از این فیلتر استفاده کنید تا اثراث بدی در عکس شما ایجاد نشود. آیا این موضوع باعث می‌شود که بگوییم فیلترهای پولاریزه بی‌فایده‌اند؟ البته که نه. تمام عکاسان مناظر بدون فیلتر پولاریزه به عکاسی نمی‌روند. هدف اصلی عکاسان برای استفاده از فیلتر پلاریزه برای کاهش مه یا تاری (Haze) است. همانطور که می‌دانید یکی از مشکلاتی که هنگامی عکاسی از طبیعت و مناظر دور وجود دارد؛ تاری در عکس است. این تاری به دلیل رطوبت، آلودگی، گردوغبار و دود در هوا رخ می‌دهد. در واقع این ذرات در هوا با انعکاس نور خورشید باعث کاهش کنتراست در تصویر می‌شوند. این موضوع می‌تواند در هر زمانی در طول روز، یا در ساعات طلایی نیز رخ دهد.

فیلترهای پولاریزه در درجه اول برای کاهش این بازتاب‌ها طراحی شده‌اند. با کاهش بازتاب زاویه مستقیم (که با چرخش عنصر مقابل فیلتر و پیدا کردن زاویه مستقیم به دست می‌آید) باعث می‌شود که بازتاب‌های جوی از بین بروند.

نگاهی به عکس های زیر بیاندازید:

با نگاهی به عکس‌ها به سرعت متوجه می‌شوید که این دو عکس تفاوت زیادی دارند. هر دو عکس خروجی مستقیم دوربین هستند و هیچ گونه پردازشی در آن‌ها اعمال نشده است. عکس سمت چپ بدون فیلتر پولاریزه و عکس سمت راست با فیلتر پولاریزه گرفته شده است. در عکس دوم تاری کمتری در ناحیه کوهستان وجود دارد. اگر به قسمتی‌های رنگی عکس نگاه کنید می‌بینید که رنگ‌های قرمز و زرد اشباع‌تر هستند. همچنین رنگ سبز کاملا متفاوت به نظر می‌رسد. در واقع بدون فیلتر پولاریزه عکس به نظر کثیف به نظر می‌رسد و رنگ‌ها تنی کدر دارند.

تنها موضوع نامناسب این است که اسمان کمی تاریک شده است. این امر تنها با چند تکنیک ساده در نرم‌افزارها قابل حل شدن هستند.

یکی از مهارت‌های پردازش عکس‌ها شبیه‌سازی اثرات فیلتر پولاریزه است. عکسی که با فیلتر پولاریزه گرفته شده است نقطه شروع بهتری برای ادیت عکس محسوب می‌شود. عکس زیر حاصل چند تغییر کوچک در نرم‌افزار لایت‌روم است:

فیلتر پولاریزه

 ادیت بسیار کمی در عکس اعمال شده است، اضافه کردن کمی کنتراست، فیلتر GND برای آسمان و تنظیم مشخصات دوربین. حال اگر عکس بدون این فیلتر گرفته شده بود باید ساعت‌ها در فتوشاپ صرف اصلاح رنگ‌ها میشد که در بسیاری از موارد خروجی این دو یکسان نیست.

این عکس‌ تنها یک نمونه است و بسیاری از عکس‌های زیبایی که از مناظر می‌بینید با این فیلتر گرفته شده‌اند. برای مثال هنگامی که از آبشارها عکاسی می‌کنید این فیلتر جز ملزومات به شمار می‌رود. عکس زیر با فیلتر پولاریزه گرفته شده است.

فیلتر پولاریزه

هنگام عکاسی از آبشارها، سنگ‌های زیادی وجود دارند که آب و پوشش گیاهی روی آن‌ها بازتاب نامناسبی را در عکس ایجاد می‌کند. در این مواقع این فیلتر با کاهش بازتاب و افزایش کنتراست و اشباع رنگ‌ها تفاوت زیادی را ایجاد می‌کند.

در واقع در اغلب موارد نمی‌توان اثر فیلتر پولاریزه را در نرم‌افزار شبیه سازی کرد.

فیلترهای ND و GND

فیلتر دیگری که امکان شبیه سازی اثر آن در نرم‌افزار وجود ندارد، فیلتر (ND (Natural Density و فیلتر (GND (Graduated Neutral Density هستند. فیلترهای ND زمانی استفاده می‌شوند که بخواهید در نور روز و دیافراگم باز عکاسی کنید. هنگامی که با دیافراگم f/1.4 عکاسی کنید مقدار نوری که به سنسور دوربین می‌رسد بسیار زیاد است؛ در اینجاست که فیلتر ND استفاده می‌شود. اگر در این حالت از فیلتر ND استفاده نکنید عکس شما غیر قابل استفاده می‌شود و در نرم‌افزارهای ادیت عکس هم نمی‌‌توانید نتیجه دلخواه را بگیرید.

استفاده دیگر فیلتر ND برای کند کردن سرعت شاتر است. برای مثال می‌خواهید حرکت را در عکس خود ثبت کنید. در عکس آبشار که در بالا می‌بینید، ایزو روی ۵۰ ( به همراه فیلتر پولاریزه) تنظیم شده است. این فیلتر این امکان را فراهم آورد که بتوانیم سرعت شاتر را تا ۵ ثانیه کاهش دهیم. حال اگر می‌خواستیم مدت زمان نوردهی را افزایش دهیم و عکس‌هایی با نوردهی بالا (Long Exposure) را ثبت کنیم باید از فیلتر ND استفاده می‌کردیم.

شاید بگویید با گرفتن چند عکس و Stack کردن آن‌ها در فتوشاپ می‌توان عکس یکسانی به دست آورد اما به دو دلیل می‌توان با این استدلال مخالفت کرد. چقدر زمان و تلاش نیاز است تا تعدادی عکس RAW را با هم ترکیب کرده و یک عکس با فرمت TIFF به دست آوریم که دیگر مانند فایل RAW قابل ادیت نیست؟ تنها کاری که برای گرفتن عکس باید انجام دهید استفاده از فیلتر است که تنها ۳۰ ثانیه از وقت شما را می‌گیرد. با استفاده از این فیلتر می‌توانید چندین عکس بگیرید و با قرار دادن آن‌ها در کنار هم یک عکس پاناروما ایجاد کنید که رزولوشن بالایی دارد. وقتی تنها با یک فیلتر می‌توانید یک تک عکس RAW بگیرید، صرف وقت زیاد در نرم‌افزارهای ادیت معقول به نظر نمی‌رسد.

 دلیل دوم این است که گرفتن یک عکس با یک تنظیمات نوردهی نتیجه یکسانی با ترکیب عکس‌ها در نرم‌افزار ندارد. هنگام عکاسی با زمان نوردهی بالا، تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شود تا با کاهش نور در برخی قسمت‌ها بتوانیم به نتیجه دلخواه برسیم. اگر بخواهیم چندین عکس بگیریم احتمال لرزش دوربین وجود دارد. پس بهتر نیست راه حل سادهتر را انتخاب کنیم؟

فیلتر ND

در سایر موارد و برای سوژه متحرک که نیاز به استفاده از سرعت شاتر آهسته دارید، گرفتن نتیجه دلخواه در نور روز و آفتاب سخت خواهد بود. راه‌کارهای شما کاهش ایزو در کمترین حالت ممکن و افزایش دیافراگم است. اما ممکن است بازهم عکس شما Over Expose شود، با استفاده از فیلتر ND می‌توانید به راحتی این کار را انجام دهید.

و اما فیلتر GND؛ اگر شما از آن دسته از عکاسانی هستید که فکر می‌کنید،  با عکس HDR می‌تواند بهترین نتیجه را بگیرید بهتر است کمی درباره فیلترهای GND تامل کنید. در اینترنت پر از عکس‌های HDR است که در آن‌ها رنگ‌ها اشباع شده و کنتراست کمی دارند. دوربین شما دارای دینامیک رنج مناسبی است و اگر آن را با فیلتر GND ترکیب کنید عکس‌های زیبایی خواهید داشت که بسیار طبیعی‌تر هستند.

فیلترهای UV و فیلترهای محافظ

شاید بهتر باشد بگوییم فیلترهای UV تنها زمانی کاربرد دارند که بخواهید از دوربین فیلمی استفاده کنید. آن‌ها برای مسدود کردن UV بدون کاربرد هستند. زیرا سنسور دوربین دیجیتال خود دارای فیلتر UV است. این فیلترها تنها برای محافظت از لنز استفاده می‌شوند. اگر سوال شما این است که این فیلترها ضروری هستند یا خیر باید بگوییم که بستگی دارد. اگر در مکان‌هایی که شرایط جوی بدی ندارند (مانند جایی که شن وجود دارد) عکاسی می‌کنید و هنگام تمیز کردن عدسی جلویی لنز مراقب هستید، نیازی به این فیلترها ندارید. در مکان‌هایی که طوفان شن وجود دارد، ذرات شن مانند الماس روی عدسی جلوی لنز خطوطی را ایجاد می‌کنند. البته این خطوط در بسیاری از موارد تاثیری در عکس ندارد اما در برخی موارد که لنز دارای روکش برای رفع تاری است ممکن است با افزایش این خطوط، کارکرد خود را از دست بدهد. همچنین اگر بخواهید لنز خود را تعویض کنید اگر عدسی شما سالم باشد بسیار بهتر است.

بسیاری معتقدند که فیلترها باعث کاهش کیفیت تصویر می‌شوند. این امر بستگی به فیلتری دارد که استفاده میکنید. قطعا فیلترهای بی کیفیت و ارزان قیمت می‌تواند در کیفیت تصویر شما تاثیر گذار باشند و استفاده نکردن از آن‌ها بهتر است. ولی اگر از فیلترهای باکیفیت استفاده می‌کنید نباید نگران کیفیت تصویر باشید. البته برای خیلی از عکاسان خرید این فیلترها به صرفه نیست.

البته تمام این موارد به این معنی نیست که فیلترهای محافظ همیشه باید روی لنز باشند. در برخی موارد مانند عکاسی از یک منبع نور می‌توانید این فیلترها را بردارید.

فراموش نکنید که قبل از خرید لنز به سازنده آن و عملکر آن فیلتر توجه کنید. برای مثال فیلترهای GND سازندگان مختلف، اثرات متفاوتی دارند.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد به شما کمک کند. اگر سوالی برایتان باقی مانده است با ما در میان بگذارید.

مشترک شوید
اطلاع رسانی
guest

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

3 نظرات
قدیمی ترین
جدیدترین بیشترین امتیاز
Inline Feedbacks
View all comments
میلاد
میلاد
7 سال قبل

توضیحاتتون بی نظیر بود. توی ذره ذره حرفاتون نکته خوابیده بود. دمتون گرم.

مهنوش
مهنوش
6 سال قبل

سلام من یک دوربین کانن ۱۳۰۰d بالنز stm خریداری کردم به نظر شما تهیه فیلتر برای این دوربین ضروری است