تراز سفیدی چیست ؟

تراز سفیدی چیست ؟ آیا تا به حال به این موضوع توجه کرده‌اید که گاهی هنگام عکاسی، سوژه‌های شما رنگ زردی پیدا می‌کنند؟ یا اینکه چرا وقتی حین عکاسی از فلاش دوربین استفاده می‌کنید، عکس‌ها تم آبی رنگی به خود می‌گیرند؟

درک مفهوم تراز سفیدی یا White Balance و نحوه عملکرد آن در عکاسی دیجیتال مهم است. زیرا تنظیم نادرست آن باعث می‌شود که عکس‌های شما رنگ نامناسبی داشته باشند. اضافه شدن هرگونه رنگ اشتباه باعث می‌شود رنگ‌ها در عکس (مانند رنگ پوست) غیر طبیعی به نظر برسد.

در این مطلب به شما خواهیم گفت که تراز سفیدی (که به اختصار از این پس به آن WB می‌گوییم) چیست و باید چگونه آن را در دوربین خود تنظیم نماییم. یا اگر عکسی گرفته‌ایم که WB نامناسبی دارد چگونه آن را اصلاح کنیم.

معنی تراز سفیدی یا White Balance

به زبان ساده WB در عکاسی دیجیتال وظیفه تنظیم رنگ‌ها را برعهده دارد تا رنگ‌ها طبیعی‌تر ثبت شوند. برای یکی شدن رنگ در عکس با آنچه می‌بینیم باید رنگ‌ها را تنظیم کنیم. بیشتر منابع نوری مانند نورخورشید، فلاش‌ها و … دارای رنگ سفید خالص نیستن و دارای یک دمای رنگ (Color Temperature) هستند.

مغز انسان اطلاعات ورودی از چشم را به طور خودکار پردازش کرده و دمای رنگ را تنظیم می‌کند و شما رنگ‌ها را درست می‌بینید. بنابراین معمولا اگر به یک کاغذ سفید (چه در محیط بیرون چه در محیط بسته) نگاه کنید آن را سفید می‌بینید. شاید تا به حال به این موضوع توجه نکرده‌ بودید ولی این پردازش هوشمند مغز ماست که رنگ‌ها را به درستی پردازش کرده است. البته فراموش نکنید که میان دمای رنگ نور آفتاب و نور تنگستن تفاوت وجود دارد.

در حالی که مغر به صورت هوشمندانه‌ای رنگ‌ها را پردازش می‌کند. دوربین‌ها تنها می‌توانند دمای رنگ‌ها را با توجه به نور ساطع شده از آن‌ها حدس بزنند. در بیشتر موارد حدس دوربین‌ها صحیح است. ولی در برخی موارد اشتباه می‌کنند. برای همین برخی از عکس‌ها تم زرد یا آبی پیدا می‌کنند و رنگ‌ها حالت طبیعی خود را از دست می‌دهند.

همانطور که در زیر می‌بینید (برای مشاهده بهتر روی عکس کلیک کنید)، عکس‌ها با تنظیمات یکسان گرفته شده‌اند و تنها تفاوت آن‌ها WB آن‌ها است. در عکس اول، سمت چپ، که با تنظیمات خودکار WB دوربین گرفته شده است، رنگ‌ها در عکس طبیعی هستند ولی در دو عکس دیگر که یکی با WB حالت فلاش و ودیگری فلورسنت گرفته شده است، چون این تنظیمات، مناسب نور محیط نبوده، رنگ‌ عکس‌ نامناسب شده است.

دمای رنگ و اندازه‌گیری آن

همانطور که در بالا گفتیم، منابع نوری متفاوت، دمای رنگ‌های متفاوتی دارند. دمای رنگ با واحد کلوین سنجیده می‌شود و شما ممکن است اغلب عدد حدود ۵۵۰۰ کلوین را ببینید که دمای متعلق به نور روز است.

نگاهی به جدول زیر بیاندازید تا ارزش کلوین در محدوده رنگ‌ها را درک کنید:

اگر دوربین شما در حالت تنظیم خودکار WB قرار دارد. دوربین تلاش می‌کند تا ارزش کلوین را براساس اشیای سفید در تصویر سنجیده و عدد مناسب را حدس بزند. برای مثال اگر در صحنه‌ای که عکاسی می‌کنید ابرهای سفید حضور دارند، دوربین از این رنگ سفید به عنوان مرجع استفاده کرده و ما بقی رنگ‌ها را براساس آن تنظیم می‌کند. البته این سبک از محاسبه همیشه نتایج خوبی به همراه ندارد. به خصوص اگر صحنه‌ای که از آن عکاسی می‌کنید دارای رنگ سفید خالص نباشد یا تنها یک رنگ در صحنه وجود داشته باشد.

در این مواقع بهتر است که WB را به صورت دستی تنظیم کنید یا اگر در دوربین این حالت را انتخاب نکردید، در فرآیند پردازش عکس آن را اصلاح کنید.

اگر سوال شما این است که باید WB را در دوربین تنظیم کرد یا بعدا و در حین پردازش عکس آن را اصلاح کرد؛ باید به شما بگوییم که یکی از مزیت‌های بسیار خوب عکاسی دیجیتال این است که دیگر نیازی نیست از کارت‌های سفید یا فیلترها استفاده کنیم تا بتوانیم رنگ‌هایی طبیعی داشته باشیم. اگر با فرمت RAW عکاسی کنید، می‌توانید در فرآیند پردازش، WB را تغییر دهید.

زیرا در عکاسی با فرمت RAW تمامی اطلاعات بدون پردازش ذخیره می‌شوند و شما می‌توانید در نرم‌افزارهای متعدد آن را تغییر و در نهایت خروجی بگیرید.  در واقع با این مزیت می‌توانید با هر WB که می‌خواهید عکاسی کنید. پس بهتر است تنظیم WB را در حالت خودکار (Auto White Balance) قرار دهید. با این کار دوربین دمای مناسب را حدس زده و حتی اگر در این کار خطایی داشته باشد می‌توانید آن را در نرم‌افزاری مانند Lightroom به راحتی اصلاح کنید.

اما اگر با فرمت JPEG عکاسی می‌کنید چطور؟ اینجاست که باید بدانید چگونه WB دوربین را تنظیم کنید. البته تنها در مواردی که دوربین دچار خطا می‌شود.

چطور WB را در دوربین تغییر دهیم؟

فرآیند تغییر WB در دوربین دیجیتال و از سازنده‌ای به سازنده دیگر متفاوت است. برای مثال بیشتر دوربین‌های حرفه‌ای نیکون مانند D700 یا D4 و کانن ۵D و … کلید اختصاصی برای تنظیم WB وجود دارد. که معمولا برای تغییر آن باید کلید مربوطه را نگه داشته و دیال دوربین را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید. البته در منو نیز می‌توان این تغییرات را اعمال کرد.

حالت‌های پیش‌فرض WB

اغلب دوربین‌ها حرفه‌ای و کامپکت و حتی دوربین‌های موبایل دارای حالت‌های پیش‌فرض براساس دمای کلوین هستند. این حالت‌ها نیز براساس شرکت سازنده آن دوربین متفاوت است اما قطعا گزینه‌هایی مانند شکل زیر را می‌توانید در بخش WB دوربین خود پیدا کنید.

در دوربین‌های حرفه‌ای در بخش WB گزینه‌ای وجود دارد به نام PRE که بهترین حالت تنظیم تراز سفیدی است. در این حالت در مقابل دوربین یک صفحه سفید قرار داده و دکمه شاتر را می‌فشاریم. دوربین دمای درست رنگ را با توجه به نور محیط تشخیص می‌دهد و آن را مبنا قرار داده و در عکس‌ اعمال می‌کند.

چگونه WB را در Lightroom تغییر دهیم؟

تغییر WB در این نرم‌افزار بسیار راحت است. هنگامی که عکس را در Lightroom (یا حتی فتوشاپ) باز کنید، گزینه‌ای برای WB وجود دارد که می‌توانید گزینه‌های پیش فرضی را انتخاب کنید یا دمای عکس را به صورت دستی تغییر دهید.

البته همیشه مواردی وجود دارد که برای خلق عکس هایی متفاوت می توان از WB متفاوت نیز استفاده کرد. امیدواریم قاعده کلی درباره تنظیم WB را فراگرفته باشید.